Direct afluisteren, infiltreren, observeren… Bijzondere opsporingsmethoden wettelijk geregeld

CD&V wil vrijlating door procedurefouten aan banden leggen

CD&V-senator Hugo Vandenberghe heeft een wetsvoorstel klaar om het probleem met de wet op de Bijzondere Opsporingsmethoden (BOM-wet) op te lossen.

CD&V geeft toe dat er iets schort aan de wet op de Bijzondere Opsporingsmethodes en wil de wet aanpassen, zodat er niet nog meer misdadigers vrijkomen door procedurefouten. CD&V-senator Vandenberghe heeft een wetsvoorstel klaar. "In mijn gedachten kan het zo gerepareerd worden, dat zolang er geen definitief vonnis of arrest geveld is, dat dit door de feitenrechter alsnog gerepareerd zou kunnen worden", aldus Vandenberghe.

Gisteren sprak het Gentse hof van beroep de beklaagden in twee zware misdaaddossiers vrij omdat er een procedurefout was begaan bij het toezicht op de bijzondere opsporingsmethodes voor de kamer van inbeschuldigingstelling (KI). De BOM-wet laat toe dat politiediensten bijzondere opsporingsmethoden gebruiken, zoals observatie en infiltratie. (belga/sps)


Om welke wet gaat het nu eigenlijk? Dit en de stukjes in rood, verder in deze tekst zijn uiteraard eigen opmerkingen.

Op 12 mei 2003 is de zogenaamde BOM-wet in het Staatsblad verschenen. Dat is de wet die de bijzondere opsporingsmethoden en enkele andere onderzoeksmethoden regelt.

Op 22 mei ging de wet echt van kracht.

ETTERBEEK. - Magazine van de Federale Politie: http://www.polfed-fedpol.be/pub/archief/pol10/opsMethoden_nl.pdf.

Wat is er precies veranderd en wat betekenen die veranderingen voor de burger en voor de politieambtenaren? Pol kreeg deskundige uitleg van MarcVan Laere, directeur Gerechtelijke Operaties en Informatiehuishouding.

Rechtszekerheid

Marc Van Laere:“Het is de eerste keer dat de bijzondere opsporingsmethoden wettelijk geregeld worden. Daarvoor bestond er wel

een omzendbrief, maar deze wet biedt toch veel meer rechtszekerheid. Dat is in het belang van de burger, die duidelijk afgebakend

ziet wat de politie mag en niet mag, maar ook in het belang van de politieambtenaar. Deze laatste ziet zijn of haar bevoegdheden nu duidelijk gedefinieerd.”

Inhoudelijk blijven de geldende regels voor observatie, infiltratie en informantenwerking dezelfde als voorheen. Het enige verschil is dus dat de principes wettelijk zijn vastgelegd.

Dit wil dus zeggen dat het voordien ook werd toegepast maar met willekeur??????

Marc Van Laere:

”Bovendien wordt duidelijk omschreven bij welke misdrijven bijzondere opsporingsmethoden mogen worden gebruikt. Infiltratie bijvoorbeeld mag onder andere gebruikt worden in het kader van criminele organisaties, bij corruptie, moord,gijzeling, ontvoering van minderjarigen,…”

Principes

Een aantal andere principes uit de BOM-wet zijn totaal nieuw. Een overzicht:

Direct afluisteren Dit principe maakt het de politie mogelijk een microfoon te plaatsen in een woning en op die manier alle gesprekken af te luisteren die in de woning gevoerd worden.

Het gecontroleerd doorleveren of afleveren van goederen Dit gebeurt steeds in het kader van een infiltratie. Een gecontroleerde levering wil zeggen dat illegale goederen niet in beslag genomen worden. Men spreekt van een “aflevering” wanneer er een tussenkomst is van de politie op de eindbestemming. Is er geen tussenkomst, dan noemt men dit een“doorlevering”.

Inkijkoperatie Het binnendringen in een private plaats. Dit gebeurt om zoekend rond te kijken, om bewijzen te verzamelen of om technisch materiaal, bijvoorbeeld een camera, te installeren.

Het verschil tussen een inkijkoperatie en een gewone huiszoeking is dat de eigenaar bij een inkijkoperatie niet weet dat de politie in zijn woning is geweest.

Ik denk niet dat dit geweten is bij het grote publiek. Weet jij nu wel zeker dat de politie al niet bij jou is binnen geweest? Nooit het gevoel gehad dat er iets veranderd is in je huis? Zouden we niet allemaal eens onze telefoons opendoen, onderaan de tafelbladen kijken, in de waterbak van ons toilet...

De bijzondere opsporingsmethoden:

Observatie

Het stelselmatig waarnemen door een politieambtenaar van één of meerdere personen, hunaanwezigheid of gedrag, of vanbepaalde zaken, plaatsen ofgebeurtenissen.

Infiltratie

Een politieambtenaar (de infiltrant) onderhoudt, onder een fictieve identiteit, duurzaam contact met één of meerdere personen.

Daarbij zijn er ernstige aanwijzingen dat die personen strafbare feiten plegen of zouden plegen.

Informantenwerking

Het gebruik van informanten: personen die in contact staan met het crimineel milieu. Deze informanten kunnen de speurders nuttige informatie bezorgen over de illegale praktijken die in dat milieu aan de gang zijn.

De politie mag een persoon observeren maar moet daartoe eerst toestemming krijgen van een magistraat.

Machtiging

Voor de uitvoering van eender welke bijzondere opsporingsmethode is een machtiging (geschreven document) nodig van de BOM-magistraat. Dit is één magistraat per arrondissement die specifiek wordt aangewezen om alle bijzondereopsporingsmethoden op te volgen.

Vertrouwelijk dossier

Het vertrouwelijk dossier bevindt zich bij de BOM-magistraat. De onderzoeksrechter die de zaak opvolgt, heeft inzage in dat dossier, maar mag de vertrouwelijke informatie niet gebruiken in zijn of haar dossier over de zaak.

Kan je je hier al inbeelden hoeveel fouten hierop zouden kunnen gemaakt worden? Je weet iets maar mag het niet weten! Als je het weet is de kans heeeel groot dat je het toch, zelfs per ongeluk, zal gebruiken.

De vertrouwelijke info kan de infiltrant namelijk in gevaar brengen of technieken die de politie gebruikt aan het licht brengen.

In de nieuwe BOM wordt ook de controle op de toepassing van de bijzondere opsporingsmethoden geregeld.

Volgens de nieuwe wet staan volgende drie personen in voor de controle:

De BOM-magistraat

In elk arrondissement wordt een magistraat specifiek aangeduid om de bijzondere opsporingsmethoden op te volgen. Telkens zo’n bijzondere techniek wordt gebruikt, is er een machtiging van de BOM-magistraat nodig.

Concreet betekent dit dat per zaak twee magistraten betrokken zijn: één magistraat die het dossier behandelt (de parketmagistraat of desgevallend de onderzoeksrechter) en een andere die zich bezighoudt met de bijzondere technieken die tijdenshet onderzoek worden gebruikt.

Er zijn twee uitzonderingen de inkijkoperatie en het direct afluisteren kunnen enkel door de onderzoeksrechter toegestaan worden.

De officier Bijzondere Technieken

Per arrondissement staat een officier in voor de opvolging van de bijzondere opsporingsmethoden en de inzet van de Speciale Eenheden. Speurders die met eenspecifiek onderzoek bezig zijn en daarvoor bijzondere opsporingsmethoden willen gebruiken, moeten via de officier bijzondere technieken of BTS-officier passeren. Deze gaat na of aan alle vereisten voldaan wordt en of de wet wordt nageleefd.

Lokale informantenbeheerder

Diegene die toezicht houdt op de contacten tussen de speurders ende informanten.

Tja...